W związku z nadchodzącą zimą i rozpoczętym okresem hibernacji nietoperzy Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach zwraca się z prośbą o zaniechanie wejść do jaskiń do końca marca przyszłego roku.

Jaskinie stanowią dla nietoperzy główne miejsce snu zimowego. Obniżają one wtedy temperaturę swojego ciała zapadając w fizjologiczną hibernację, dzięki której funkcje życiowe ulegają znacznemu spowolnieniu. W przyrodzie brak jest wtedy owadów stanowiących wyłączny pokarm nietoperzy. Zgromadzony jesienią zapas tłuszczu musi wystarczyć gackom, podkowcom i mopkom na wszystkie mroźne, zimowe dni. Jest to dla nich okres krytyczny. Wybudzenie odbywa się zawsze kosztem utraty zgromadzonych zapasów tłuszczu, które podczas snu wystarczyłyby na kolejne kilka, a nawet kilkanaście dni. Częste budzenie może doprowadzić do nadmiernego zużycia zapasów tłuszczu i spowodować śmierć zwierzęcia.

Problem ochrony miejsc zimowania dotyczy szczególnie nietoperzy hibernujących w jaskiniach, coraz liczniej odwiedzanych przez grotołazów. Na terenie województwa występują dwa obszary nagromadzenia jaskiń: Wyżyna Krakowsko-Częstochowska i Beskidy. Zimą ich penetracja jest z punktu widzenia przyrodników zdecydowanie niepożądana. Powoduje chwilowy, a w przypadku większej grupy lub dłuższej wizyty – trwający dłużej wzrost temperatury powietrza. Już bardzo niewielkie wahnięcia temperatury są dla nietoperzy sygnałem do wybudzenia się. Innym zagrożeniem dla tych zwierząt są zdarzające się coraz częściej akty wandalizmu: zrzucanie „śpiących” osobników ze stropów, rozpalanie ognisk i palenie śmieci, które prowadzą do zaczadzenia się nietoperzy.

Nietoperze to nasi naturalni sprzymierzeńcy w walce z uciążliwymi owadami, których zjadają duże ilości (nawet do tysiąca komarów w ciągu nocy). W wielu krajach, w tym również w Polsce, doceniając ich znaczenie w lasach i w sąsiedztwie budynków mieszkalnych montuje się przeznaczone dla nich specjalne skrzynki. Poza tym, wszystkie gatunki nietoperzy żyjące w naszym kraju objęte są ochroną gatunkową. Dlatego warto pamiętać, że wszelkie działania narażające je na zranienie lub śmierć naruszają przepisy ustawy o ochronie przyrody. W stosunku do dziko występujących zwierząt objętych ochroną zabrania ona nie tylko ich umyślnego zabijania, okaleczania, niszczenia siedlisk, ale także płoszenia i niepokojenia (ustawa o ochronie przyrody, art. 52 ust. 1 pkt 1, 4 oraz 11), a każdy kto narusza te zakazy podlega karze grzywny lub aresztu.

Prezentowane zdjęcia są własnością Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach.